تحولات منطقه

کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از وجود نسخ خطی نفیس با موضوع عاشورا در باب زیارت، وقایع، مجالس، مقتل، مرثیه و سوگنامة کربلا در این مرکز خبر داد و گفت: «المزار» ، به قلم شیخ مفید قدیمی ترین نسخه خطی عاشورایی در گنجینه رضوی است.

«المزار»، قدیمی‌ترین نسخه خطی عاشورایی در گنجینه رضوی
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، سیدرضا صداقت‌حسینی، کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اشاره به وجود نسخه‌های خطی نفیس عاشورایی در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، از کتاب «المزار» به قلم شیخ مفید نام برد و اظهار کرد: این نسخه از نظر تاریخ کتابت، قدیمی‌ترین نسخۀ خطی این اثر در کتابخانه‌های ایران به شمار می‌رود.

وی تصریح کرد: این کتاب در بیان مناسک زیارت حضرت امیرالمؤمنین(ع) و امام حسین(ع) و هم‌چنین آداب زیارت سایر امامان معصوم(ع) و حضرت رسول(ص) است.

صداقت‌حسینی افزود: این اثر به خط نسخ ۱۵ سطری و در ۷۷ برگ در آخر محرم ۹۵۷ کتابت شده و در سال ۱۳۱۱ به دست رضا نائینی وقف کتابخانۀ رضوی شده است. وی عناوین به شنگرف، یک سرلوح کوچک در زمینه طلا و صفحات جدول‌بندی به لاجورد و تحریر و طلا را از ویژگی‌های این نسخه برشمرد و گفت: این اثر به شماره ثبت ۳۴۱۳ در این مرکز نگهداری می‌شود.

این نسخه‌شناس در ادامه، از کتاب «روضه الشهداء» ملاحسین کاشفی متوفی ۹۱۰ هجری قمری به عنوان دیگر نسخه خطی نفیس این مجموعه نام برد و تشریح کرد: این کتاب در بیان حادثه کربلا و شهادت امام حسین(ع) با مختصری از حالات پیامبر(ص)، حضرت فاطمه(س)، امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) و همچنین شرح شهادت مسلم‌بن‌عقیل در ۱۰ باب و یک خاتمه نگارش شده که باب دهم آن به وقایع بعد از حادثه کربلا اختصاص دارد.

صداقت‌حسینی در بیان ویژگی‌های نسخه‌شناسی این اثر گفت: این نسخه در ربیع‌الاول ۹۶۷ به خط نستعلیق خوش به دست گلشنی کاشانی کتابت شده است.

وی افزود: عناوین نسخه به شنگرف است و برگ اول به سرلوح مزدوج مذهب مرصع با شرف مزین شده و جداول اوراق نیز به زر و تحریر و لاجورد و سرنخ ترسیم شده است.  این اثر در اردیبهشت ۱۳۷۸ به دست محمد علامه مداح تهرانی وقف شده و با شمارۀ ۲۲۵۵۹ در گنجینه رضوی به ثبت رسیده است.

کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی همچنین کتاب «اللُّهوف علی قتلی الطُّفوف» اثر سیدبن طاووس متوفی ۶۶۴ هجری قمری را یکی دیگر از نسخه‌های خطی نفیس این مجموعه خواند و بیان کرد: این اثر در سه مسلک شامل حوادث پیش از شهادت امام حسین(ع)، توصیف نبرد امام حسین(ع) و امور پس از شهادت ایشان به نگارش درآمده است.

وی افزود: این نسخه در قرن ۱۱ق کتابت شده و با شمارۀ ۸۱۲۴ در مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی به ثبت رسیده است.

کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: «زیارت‌نامه» به شماره ثبت ۹۲۵۷ و با ترجمۀ فارسی و کتابت با ناخن از دیگر نسخی موجود در گنجینه رضوی است.

صداقت‌حسینی در ارتباط با این نسخه توضیح داد: این اثر شامل سوره مبارکه حمد و زیارت عاشورا و در حاشیه نیز دارای سوره نصر و آیه مبارکه «و ان یکاد» است.

وی اضافه کرد: این اثر در اندازه: ۱۷×۲۸س‌م در صفحات ۸سطری، به خط نسخ و نستعلیق خوش با ناخن حک شده است. صداقت‌حسینی از دیگر ویژگی‌های خاص این اثر نفیس را گل و بوته اندازی اوراق با ناخن ذکر کرد و گفت: این نسخۀ منحصربه‌فرد به دست عبدالوهاب‌بن‌شیخ محمّد مومن شیرازی در ۱۲۵۶ه‌ق کتابت شده و در مرداد۱۳۴۲، توسط سیدابوالقاسم جواهری وقف کتابخانۀ رضوی شده است.

گفتنی است، کتابخانه آستان قدس رضوی با بیش از ۱۱۰۰ سال قدمت، از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های دنیا به شمار می‌رود. این کتابخانه همچنین در ردیف کتابخانه‌های برتر دنیا از جهت تعداد نسخ خطی قرار دارد. این مرکز تمامی نسخ خطی خود را دیجیتال‌سازی کرده است و برخی از این نسخ از طریق کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی به آدرسdigital.aqr.ir قابل دسترسی است.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.